A-2343-Perspective30-IC-email 2015 | Page 72

TTarih Franco İspanyası Diktatörlüğün bir ülkeye neler yaptığını görmek her zaman çok şey anlatır… Beste BOZKURT [email protected] Franco rejiminin temelleri Falanjizm ideolojisine dayanıyor. 72 G eneral Francisco Franco’nun başını çektiği milliyetçi kuvvetlerin zaferiyle sonuçlanan İspanya İç Savaşı, 1 Nisan 1939’dan; Franco’nun ölümüne kadar olan dönemde yerini İspanya’nın tarihinde unutulmayacak bir diktatörlüğe bırakıyor. Tarihi geleceğimize ışık tutmak için öğrendiğimizi söylerler, ben de bu dönemin özellikleri ve döneme damgasını vuran ideoloji, Falanjizm hakkında biraz bilgi sahibi olmak istedim. Öncelikle döneme kapısını açan İspanya İç Savaşı’na kısa bir bakış atmamız gerekirse, savaşa patlak veren olay; Temmuz 1936’da cumhuriyetçi kesimden Castillo’nun öldürülmesinin ardından, cumhuriyetçilerin de maliye bakanlarından Calvo Sotelo’yu öldürmesi oluyor, birçok savaşın görünen sebebinde olduğu gibi. Milliyetçi güçlerin seçimle iş başına gelmiş Cumhuriyetçi “Halk Cephesi” koalisyonuna karşı başlattığı bu ayaklanma, üç yıl sürerek; arkasında yarım milyon ölü ve yaralı, bir milyondan fazla sürgün bırakıyor. Daha da fazlası, Franco’nun zaferi, Adolf Hitler’in durumunu güçlendirerek Avrupa coğrafyasında üçüncü bir faşist ülke yaratıyor. Böylece Franco rejimi başlıyor… Franco rejiminin temelleri Falanjizm ideolojisine dayanıyor. Faşizmle özdeşleştirilen muhafazakâr ve otoriter bir ideoloji olan Falanjizm, İspanya’yı ele geçirmeye çalışan İspanyol komünistlere karşı 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından ortaya atılıyor. Ruhban karşıtı Katolik inanca odaklanarak otorite, hiyerarşi ve toplumdaki düzene vurgu yapıyor. Anti-komünizm, anti-demokratiklik ve anti-liberalliği savunan bu görüş, sınıf uzlaşmacılığını dayatan korporatist bir devlet anla-