TTarih
Franco İspanyası
Diktatörlüğün bir ülkeye neler yaptığını görmek her zaman çok şey anlatır…
Beste BOZKURT
[email protected]
Franco rejiminin temelleri
Falanjizm ideolojisine
dayanıyor.
72
G
eneral Francisco Franco’nun başını çektiği milliyetçi kuvvetlerin
zaferiyle sonuçlanan İspanya İç
Savaşı, 1 Nisan 1939’dan; Franco’nun
ölümüne kadar olan dönemde yerini
İspanya’nın tarihinde unutulmayacak
bir diktatörlüğe bırakıyor. Tarihi geleceğimize ışık tutmak için öğrendiğimizi
söylerler, ben de bu dönemin özellikleri ve döneme damgasını vuran ideoloji,
Falanjizm hakkında biraz bilgi sahibi
olmak istedim.
Öncelikle döneme kapısını açan İspanya
İç Savaşı’na kısa bir bakış atmamız gerekirse, savaşa patlak veren olay; Temmuz 1936’da cumhuriyetçi kesimden
Castillo’nun öldürülmesinin ardından,
cumhuriyetçilerin de maliye bakanlarından Calvo Sotelo’yu öldürmesi oluyor,
birçok savaşın görünen sebebinde olduğu gibi. Milliyetçi güçlerin seçimle iş
başına gelmiş Cumhuriyetçi “Halk Cephesi” koalisyonuna karşı başlattığı bu
ayaklanma, üç yıl sürerek; arkasında yarım milyon ölü ve yaralı, bir milyondan
fazla sürgün bırakıyor. Daha da fazlası,
Franco’nun zaferi, Adolf Hitler’in durumunu güçlendirerek Avrupa coğrafyasında üçüncü bir faşist ülke yaratıyor.
Böylece Franco rejimi başlıyor…
Franco rejiminin temelleri Falanjizm
ideolojisine dayanıyor. Faşizmle özdeşleştirilen muhafazakâr ve otoriter bir
ideoloji olan Falanjizm, İspanya’yı ele
geçirmeye çalışan İspanyol komünistlere karşı 1933 yılında José Antonio Primo de Rivera tarafından ortaya atılıyor.
Ruhban karşıtı Katolik inanca odaklanarak otorite, hiyerarşi ve toplumdaki
düzene vurgu yapıyor. Anti-komünizm,
anti-demokratiklik ve anti-liberalliği
savunan bu görüş, sınıf uzlaşmacılığını dayatan korporatist bir devlet anla-