Marija Peši?
[email protected]
NA RELATIVNO MALOM PROSTORU KOJI OBUHVATA BRANI?EVSKI OKRUG, POSTOJI PUNO ARHEOLOŠKIH LOKALITETA KOJE TREBA OBI?I, KULTURNIH MANIFESTACIJA KOJE TREBA OBI?I I NARAVNO DIVNE HRANE KOJU TREBA PROBATI. ZATO NE GUBIMO VREME, VE? KRENIMO SA UPOZNAVANJEM OVOG DIVNOG KRAJA.... Smešten u blizini današnjeg mesta Stari Kostolac, anti?ki Viminacijum bio je zna?ajan vojni centar i najve?e gradsko naselje u Gornjoj Meziji. Prva pisana svedo?anstva o postojanju ovog naselja ostavio nam je anti?ki pisac Prisk. Grad je nastao u I veku i postojao je do kraja VII veka. Ekonomski razvoj Viminacijuma po?inje u prvim decenijama II veka. Kako je vreme prolazilo tako je i zna?aj grada rastao. Pored robe koja se svakodnevno koristila postojala je i potreba za luksuznim predmetima koji su uvoženi. To su uglavnom bili predmeti od srebra, bronze, stakla, posude od keramike, kao i posude u kojima su se prenosile masline, ulje i razni sosevi. Kanije u samom mestu dolazi do razvoja zanatstva. Najzna?ajnije mesto zauzima grn?arska i ciglarska proizvodnja koja je služila za potrebe izgradje samog legijskog logora i limesa na Dunavu. U brani?evskom okugu, na ulazu Dunava u ?erdapsku klisuru, nalazi se i grad Golubac. U I veku pre nove ere, Rimljani su na obali Dunava sagradili utvr?enje u kome je 299. godine boravio rimski car Dioklecijan. Padom rimskog carstva, na ovom prostoru su se sukobljavale razne vojske i svaka je uništavala ovo rimsko utvr?enje koje u jednom trenutku nije vredelo više obnavljati zbog ?ega je srušeno
i sagra?eno novo. Ne zna se ta?no kada je sagra?eno ponovo, a ni to da su ga gradili Srbi, Vizantinci ili ?ak Ma?ari, ali se prvi put pominje 1335. godine u Ugarskim poveljama, a nešto kasnije i u turskim letopisima gde je zabeleženo da je Goluba?ki grad bio u rukama Srba sve do 1389. godine, kada ga posle poraza srpske vojske na Kosovu zauzima sultan Bajazit. Postoji više legendi vezano sa samo ime grada, najpoznatija govori o prelepoj princezi Golubini koja je odbila udvaranje turkog paše. Za kaznu je paša odredio da se veže za pustu stenu koja je virila iz vode preko puta grada i da se pokaje. Stena na kojoj je provela svoje poslednje tenutke života je dobila ime ‘’Baba kaj’’ što na tuskom zna?i ‘’pokaj se’’. Sama stena je potopljena izgradnjom ?erdapse brane. Prema drugoj legendi, u Šešir kuli je bila zato?ena vizantijska princeza Jelena koja je zbog tuge i samo?e gajila golubove, pa je po njima grad dobio ime Golubac. Zbog toga je golub simbol grada i nalazi se na grbu današnje opštine. Još jedna zanimljiva pri?a vezana je za goluba?ke mušice. Po legendi, Miloš Obili? je u ovom kraju ubio aždaju. Odrubljena glava se kotrljala sve do Dunava gde se zaustavila u blizini Goluba?ke tvr?ave u šupljoj steni. Vru?ina i vlaga su u?inile svojeu i iz lešine su pe?ele da se legu mušice koje su vekovima bile prava napast za ljude i stoku u ovom kraju. Gotovo su nestale nakon izgradnje HE ?erdap, da bi se ponovo pojavile posle 1999. godine i to neposredno nakon NATO-vog bombardovanja Srbije, zbog ?ega su u narodu dobile ime “klintonke”. Na desnoj obali Dunava, na strmoj
kamenoj litici, nalaze se zidine srednjevekovnog grada Rama. Tu se danas nalazi malo selo koje je ime dobilo po istoimenoj tvr?avi. U istoriografiji najpre se pamti Ramski distrikt, Ramski srez, Ramska knežina. Ima nagoveštaja da je na ovom prostoru bilo praistorijsko naselje još iz doba Kelta. Veruje se da je u Ramu boravio ?uveni Hunski vo?a Atila, poznatiji pod nadimkom Bi? božiji. Kroz istoriju oko Rama otimali su se Ugari, Vizantijci, Turci. Prva legenda o postanku ovog sela vezuje se za osniva?e Rima, bra?u Romula i Rema. Dok nam turski izvori kazuju da su ovaj grad nazivali Ihram Haram. Pri?a govori da je turski sultan Bajazit II obilaze?i svoje vojnike zastao da se odmori na brežuljku sa koga se pružao veli?anstven pogled na Dunav. Sede?i tako na prostirci - ihramu (turski naziv za ?ilim), kažu da je zaspao. Kada se probudio ose?ao se kao preporo?en. Posle je naredio da se na mestu njegovog ihrama sagradi tvr?ava, koja je po ihramu i dobila ime. Ramska tvr?ava ima oblik nepravilnog poligona sa ?etiri ugaone i centralnom Donžon kulom. Preko 30m dugi i debeli zidovi koji povezuju kule dobro su o?uvani, dok je unutrašnjost tvr?ave razorena za vreme Ko?ine krajine. Na masivnim zidnim platnima, uo?ljive su stražarske šetne staze, a kule su joj bile pokrivene šiljatim kupolama. Tvr?ava je zidana za odbranu od hladnog i vatrenog oružja. Kule su snabdevene i danas vidljivim otvorima za topove, pa se može re?i da je Ram pravo artiljerijsko utvr?enje. Tvr?ava je bila opasana dubokim rovom ispunjenim vodom. Ulaz u nju je bio mogu? jedino preko pokretnog mosta na dunavskoj strani.
www.bestfood.rs
41