10 voor de overheid 1 | Page 29

Terug naar ‘ de ideale overheid ’. Dit thema lijkt te gaan over wensbeelden voor ‘ de overheid ’ en dan vooral over het staatsapparaat . Op dit moment hebben discussies over de overheid overwegend een organisatiekundig en managerial karakter : de omgeving van de overheid is complexer en dynamischer geworden en dáarom moet de overheid ‘ multilevel ’ worden , eerder een netwerk dan een bolwerk en heterarchisch in plaats van hiërarchisch . Hier zie je toch weer de duale redeneerwijze over de relatie overheid-maatschappij . De overheid die zich als aparte entiteit moet aanpassen aan de omgeving , die zelf ook een aparte entiteit is . Deze denktrant impliceert dat de overheid zichzelf het recht toe-eigent om te veranderen en daarmee eenzijdig de governmentability kan reorganiseren . Dit veronderstelt echter nog steeds een hiërarchisch governmentability-verhaal . De overheid kan zelf bepalen hoe ze er uit wil zien en dat dan weer ‘ opleggen ’ aan de maatschappij . Ook wordt de dialoog over de governmentability teruggebracht tot organisatiekundige en structurele 
 dimensies . ‘ De ideale overheid ’ lijkt dan te gaan over de inhoud van een verandering : hoe moet de ideale overheid ( het staatsapparaat dus ) eruitzien ? Voor mij zou ‘ de ideale overheid ’ echter juist verwijzen naar de proceskant van deze verandering . De ideale overheid is dan een verandering richting het ontwikkelingsdenken dat ten grondslag ligt aan het concept governmentability .
De verwachting zou kunnen zijn dat nu ik ga vertellen hoe ik vind dat de overheid haar 
 veranderingen idealiter aan zou moeten pakken . Maar stel dat de overheid mijn adviezen zou overnemen . Dan zou dat opnieuw een dynamiek oproepen waarbij de overheid naar zichzelf en de 
 eigen veranderaanpak kijkt . Eigenlijk zou mijn advies juist zijn om de gedachten van Foucault hier nog eens duchtig op na te slaan . Hoe is de overheid volgens Foucault door de eeuwen heen 
 veranderd ? Welke krachten , mechanismen en dynamieken speelden daarbij een rol ? Welke rol speelde het staatsapparaat hierbij ? En welke rol de talloos vele andere toevalligheden , mensen en gebeurtenissen die ook van invloed zijn geweest ? En : was dit ontwikkelingsproces een proces van maken en ontwerpen ? Of een proces van vinden en ontdekken ? Trouwens : wíe maakt , ontwerpt , vindt en ontdekt er hier eigenlijk ? De ideale overheid is meer . Eigenlijk zou mijn advies juist zijn om de gedachten van Foucault hier nog eens duchtig op na te slaan .

Terug naar ‘ de ideale overheid ’. Dit thema lijkt te gaan over wensbeelden voor ‘ de overheid ’ en dan vooral over het staatsapparaat . Op dit moment hebben discussies over de overheid overwegend een organisatiekundig en managerial karakter : de omgeving van de overheid is complexer en dynamischer geworden en dáarom moet de overheid ‘ multilevel ’ worden , eerder een netwerk dan een bolwerk en heterarchisch in plaats van hiërarchisch . Hier zie je toch weer de duale redeneerwijze over de relatie overheid-maatschappij . De overheid die zich als aparte entiteit moet aanpassen aan de omgeving , die zelf ook een aparte entiteit is . Deze denktrant impliceert dat de overheid zichzelf het recht toe-eigent om te veranderen en daarmee eenzijdig de governmentability kan reorganiseren . Dit veronderstelt echter nog steeds een hiërarchisch governmentability-verhaal . De overheid kan zelf bepalen hoe ze er uit wil zien en dat dan weer ‘ opleggen ’ aan de maatschappij . Ook wordt de dialoog over de governmentability teruggebracht tot organisatiekundige en structurele 
 dimensies . ‘ De ideale overheid ’ lijkt dan te gaan over de inhoud van een verandering : hoe moet de ideale overheid ( het staatsapparaat dus ) eruitzien ? Voor mij zou ‘ de ideale overheid ’ echter juist verwijzen naar de proceskant van deze verandering . De ideale overheid is dan een verandering richting het ontwikkelingsdenken dat ten grondslag ligt aan het concept governmentability .

De verwachting zou kunnen zijn dat nu ik ga vertellen hoe ik vind dat de overheid haar 
 veranderingen idealiter aan zou moeten pakken . Maar stel dat de overheid mijn adviezen zou overnemen . Dan zou dat opnieuw een dynamiek oproepen waarbij de overheid naar zichzelf en de 
 eigen veranderaanpak kijkt . Eigenlijk zou mijn advies juist zijn om de gedachten van Foucault hier nog eens duchtig op na te slaan . Hoe is de overheid volgens Foucault door de eeuwen heen 
 veranderd ? Welke krachten , mechanismen en dynamieken speelden daarbij een rol ? Welke rol speelde het staatsapparaat hierbij ? En welke rol de talloos vele andere toevalligheden , mensen en gebeurtenissen die ook van invloed zijn geweest ? En : was dit ontwikkelingsproces een proces van maken en ontwerpen ? Of een proces van vinden en ontdekken ? Trouwens : wíe maakt , ontwerpt , vindt en ontdekt er hier eigenlijk ? De ideale overheid is meer . Eigenlijk zou mijn advies juist zijn om de gedachten van Foucault hier nog eens duchtig op na te slaan .

28