Ανθρώπων Έργα
Ανθρώπων Έργα
παλιός λαϊκός και
εμπορικός ελληνικός
κινηματογράφος
της δεκαετίας του
1950 και του 1960,
είχε αξιοποιήσει το
θρησκευτικό φαινόμενο
με
έναν
τρόπο
αποσπασματικό και περιστασιακό, ηθογραφικό και
μελοδραματικό, σατιρικό και κωμικό. Η εμφάνιση
του λεγόμενου Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου,
από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 και εξής,
θα μπορούσε να δώσει στους τότε σκηνοθέτες το
έναυσμα για μια διαφορετική ματιά, γύρω από τις
ταινίες θρησκευτικού περιεχομένου. Όμως, και
στην περίπτωση αυτή, τα τελικά αποτελέσματα
ήταν μάλλον αποθαρρυντικά. Αναλυτικότερα:
Οι νεότεροι Έλληνες σκηνοθέτες εμβάθυναν
σε έναν διαφορετικό κινηματογράφο, ο οποίος
μέσα από το στοχασμό του, θα μπορούσε να
οδηγήσει σε ταινίες παρόμοιου προβληματισμού
με αυτόν του Ντράγιερ, του Μπέργκμαν ή του
Ταρκόφσκυ. Όμως, το πολιτικό πλαίσιο εκείνης της
μεταπολιτευτικής εποχής, ήταν ιδιαίτερα έντονο,
φανατισμένο και με μια κριτική στάση απέναντι
στην ελληνική παράδοση. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα,
η κινηματογραφική θεματική εκείνης της εποχής
να κινηθεί περισσότερο προς πολιτικοποιημένα
θέματα, με κοινωνικούς και κάπως ανατρεπτικούς
προσανατολισμούς. Αυτό είχε ως συνέπεια, οι όποιες
θεολογικές ή μεταφυσικές ανησυχίες να μείνουν
στο περιθώριο. Επίσης, η έντονη πολιτικοποίηση
της δεκαετίας του 1980 οδήγησε σε μια πολύ
αυστηρή κριτική απέναντι στην επίσημη θρησκεία,
όπως φαίνεται στην ταινία «Μάθε, παιδί μου,
γράμματα» (1981) του Θόδωρου Μαραγκού,
στην οποία ο Ιερός Κλήρος βαπτίζεται ως ένα
από τα αίτια της ελληνικής κακοδαιμονίας. Την
ίδια στιγμή, από την προσεκτική σάτιρα απέναντι
στις χριστιανικές οργανώσεις των προηγούμενων
δεκαετιών, ο ελληνικός κινηματογράφος και η μόδα
της βιντεοκασέτας (κατά τη δεκαετία του 1980)
επιδίδονται σε μια ανελέητη
σάτιρα εναντίον του Ιερού
Κλήρου, με εύγλωττους
τίτλους, όπως, π.χ., «Αλλού
παπάς κι αλλού τα ράσα του»
(1983) του Τάκη Σιμονετάτου,
«Εθνική Παπάδων» (1984)
του Όμηρου Ευστρατιάδη
κτλ.. Ωστόσο, η πιο επιθετική
και σκληρή κινηματογραφική
αντιμετώπιση
του
θρησκευτικού φαινομένου
398 | Ανθρώπων Έργα | Τεύχος 5 | Ιούνιος 2014
Ιούνιος 2014 | Τεύχος 5 | Ανθρώπων Έργα | 399